Qlaukoma
Qlaukoma
Qlaukoma: Simptomlar, Diaqnoz və Müalicə
Qlaukoma nədir?
Qlaukoma göz daxili təzyiqin artması ilə xarakterizə olunan, görmə sinirinin zədələnməsi və görmə itkisi ilə nəticələnən göz xəstəlikləri qrupudur. Vaxtında müalicə edilmədikdə, qlaukoma gözlərdə bərpa olunmayan dəyişikliklərə və görmə itkisinə səbəb ola bilər.
Qlaukoma növləri
Qlaukomanın bir neçə növü mövcuddur, bunların arasında ən çox rast gəlinənlər:
* Açıq bucaqlı qlaukoma — ən çox yayılmış növdür, yavaş-yavaş inkişaf edir və uzun müddət özünü göstərməyə bilər.
* Qapalı bucaqlı qlaukoma — daha nadir hallarda rast gəlinir, lakin daha sürətlə inkişaf edir və dərhal müalicə tələb edir.
* Normal təzyiqli qlaukoma — göz daxili təzyiq normal səviyyədə olduğu halda belə, görmə sinirinin zədələnməsi baş verir.
* Genetik qlaukoma — xəstəliyin irsi formasıdır və gənclərdə daha çox rast gəlinir.
Qlaukomanın simptomları
Qlaukomanın erkən mərhələlərində nəzərə çarpan simptomlar olmaya bilər. Lakin, xəstəliyin inkişafı prosesində aşağıdakı əlamətlər ortaya çıxa bilər:
* Periferik görmə itkisi.
* Görmə itiliyinin azalması.
* Göz ağrısı və ya baş ağrıları
* Bulanıq görmə və ya işıq ətrafında rəngli halqaların yaranması.
Qlaukomanın diaqnostikası
Qlaukomanın diaqnostikası kompleks yanaşma tələb edir. Mərkəzimizdə müasir müayinə üsullarından istifadə olunur, o cümlədən:
* Göz daxili təzyiqin ölçülməsi (tonometriya).
* Oftalmoskop vasitəsilə göz dibinin müayinəsi.
* Görmə sahəsi — periferik görmənin yoxlanılması.
* Optik koherent tomoqrafiya (OKT) — görmə sinirinin və torlu qişanın vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün.
Qlaukomanın erkən aşkarlanması və göz sağlamlığının müntəzəm monitorinqi ciddi nəticələrin qarşısını almağa və uzun illər görmə qabiliyyətini qorumağa kömək edir.
Qlaukomanın müalicəsi
Qlaukomanın müalicəsi göz daxili təzyiqin azalmasına və görmə sinirinin zədələnməsinin qarşısının alınmasına yönəlib. Qlaukomanın növündən asılı olaraq, müalicə metodları aşağıdakıları əhatə edə bilər:
* Dərman müalicəsi — göz daxili təzyiqi azaltmağa kömək edən göz damcılarının istifadəsi.
* Lazer terapiyası — gözün maye axınını yaxşılaşdırmaq üçün lazer müalicəsi tətbiq edilə bilər.
Lazer trabekuloplastika
Bu, minimal invaziv prosedurdur və gözün trabekulyar şəbəkəsi (gözün ön hissəsində, göz daxili mayenin xaric olmasını təmin edən struktur) vasitəsilə maye axınının yaxşılaşdırılması üçün lazer istifadə olunur. Lazer tıxanmış sahələri genişləndirməyə və ya parçalamağa kömək edir, bu da maye axınını yaxşılaşdırır.
Lazer iridotomiya
Bu prosedur zamanı lazer vasitəsilə gözün rəngli qişasında (irisində) kiçik bir dəlik açılır. Bu, maye axınının yaxşılaşdırılmasına və göz daxili təzyiqin azalmasına kömək edir. Xüsusilə, ön kamera bucağının iris tərəfindən bağlandığı qapalı bucaqlı qlaukoma zamanı təsirli olur.
* Cərrahi müalicə — qlaukomanın növü və inkişaf dərəcəsindən asılı olaraq müxtəlif cərrahi üsullar tətbiq edilir. Cərrahiyyə göz daxili təzyiqin azaldılmasına və görmə sinirinin zədələnməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır. Qlaukoma müalicəsinin əsas cərrahi üsullarına nəzər salaq:
Filtrasiya əməliyyatı (trabekulektomiya)
Bu, xüsusilə açıq bucaqlı qlaukoma zamanı ən geniş yayılmış cərrahi müalicə üsullarından biridir. Əməliyyat zamanı cərrah buynuz qişada və sklerada toxuma qatının bir hissəsini çıxararaq göz daxili mayenin axını üçün yeni bir dəlik yaradır. Bu, göz daxili təzyiqin azalmasına kömək edir.
Qlaukoma şunt implantasiyası
Bu üsul digər üsullarla müalicəsi mümkün olmayan qlaukomanın müalicəsində istifadə olunur. Əməliyyat zamanı gözə kiçik bir şunt implantasiya edilir ki, bu da artıq göz daxili mayenin axıdılmasına və təzyiqin azalmasına kömək edir.
Minimal invaziv qlaukoma cərrahiyyəsi (MIGS)
Bu, cərrahi müdaxiləni minimuma endirən və bərpa müddətini qısaldan innovativ müalicə metodları qrupudur. MIGS (minimal invaziv qlaukoma cərrahiyyəsi) adlanan drenaj mikroimplantları xüsusi qurğular şəklində tətbiq olunur və mikroinvaziv müalicə üsullarını təmin edir. MIGS texnologiyası göz hipertoniyasının idarə olunması və qlaukomanın müalicəsi zamanı göz toxumalarına minimal müdaxilə etməklə maksimum effekt əldə etməyə imkan verir. Minimal müdaxilə ağırlaşma riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır, əməliyyatdan sonrakı dövrü qısaldır və xəstənin bərpa müddətini sürətləndirir.
MIGS-ə misal olaraq, maye axını üçün kanal yaradan XEN cihazının quraşdırılmasıdır.
Qlaukomanın drenaj əməliyyatı
Bu metodlar qrupunda göz daxili mayenin axını üçün alternativ yol yaradan müxtəlif implantatlardan istifadə olunur, bu da göz daxili təzyiqin normallaşdırılmasına kömək edir.
Drenaj cərrahiyyəsinin əsas növləri:
Ahmed Glaucoma Valve (Ahmed implantı)
Bu, xüsusilə xəstəliyin mürəkkəb hallarında qlaukomanın müalicəsi üçün ən çox istifadə olunan implantlardan biridir. Gözün ön kamerasına yerləşdirilən kiçik bir implantdır və göz daxili mayenin axını üçün yol yaradır. İki hissədən ibarətdir: valve və rezervuar. Valve maye axınını tənzimləyir və hipotoniyanın (çox aşağı göz daxili təzyiqin) qarşısını alır. Bu implant tez-tez ikinci dərəcəli qlaukoma zamanı və digər müalicə üsullarının təsirsiz olduğu hallarda istifadə olunur.
* Molteno implantı
Molteno — drenaj əməliyyatı üçün ən qədim implant növlərindən biridir. Bu implant, gözə quraşdırılmış bir borudan və gözün arxasında yerləşən mayenin çıxması üçün bir rezervuardan ibarətdir. Həm birincili, həm də ikincili qlaukomanın müalicəsində istifadə olunur. Molteno implantatı, göz daxili təzyiqi effektiv şəkildə azaltmaq üçün alternativ bir maye axını kanalı yaradır və digər müalicə üsulları istənilən nəticəni vermədikdə tətbiq oluna bilər.
* Biervield implantı
Biervield — daha az tanınan, lakin qlaukomanın müalicəsində effektiv olan drenaj cərrahiyyəsi üçün istifadə olunan implant növüdür. Digər drenaj implantları kimi, kiçik bir boru və rezervuardan ibarətdir, lakin xüsusi konstruksiyası və materialı ilə fərqlənir, bu da onu müəyyən qlaukoma növləri üçün uyğun edir. Biervield implantı, digər müalicə üsulları və ya implantlar təsirsiz olduqda və ya texniki səbəblərdən mümkün olmadıqda tez-tez istifadə olunur.
Drenaj əməliyyatının üstünlükləri:
* Uzunmüddətli təsir: implantlar göz daxili təzyiqin etibarlı və davamlı şəkildə nəzarətdə saxlanmasını təmin edir.
* Mürəkkəb hallar üçün uyğundur: bu üsullar tez-tez standart müalicə metodlarının nəticə vermədiyi, o cümlədən ikinci dərəcəli qlaukoma və ağırlaşma riski yüksək olan qlaukoma hallarında istifadə olunur.
• Görmə itkisi riskinin azalması: drenaj cihazlarının uğurlu implantasiyası görmə qabiliyyətinin pisləşmə ehtimalını əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilər və xəstənin həyat keyfiyyətini qoruya bilər.
Müalicə üsulunun seçimi
Cərrahi əməliyyatın seçimi qlaukoma növündən, onun mərhələsindən, xəstənin ümumi vəziyyətindən və digər amillərdən asılıdır. Qlaukomanın cərrahi müalicəsi fərdi olaraq, ətraflı diaqnoz və təcrübəli oftalmoloq ilə məsləhətləşmədən sonra seçilməlidir.
Vacibdir: Hər hansı bir cərrahi müdaxilə peşəkar hazırlıq və əməliyyatdan sonra ağırlaşmaların qarşısını almaq və göz daxili təzyiqin effektiv şəkildə azalmasını təmin etmək üçün diqqətli nəzarət tələb edir.
Nəticə
Müasir qlaukoma cərrahi müalicə üsulları göz daxili təzyiqi effektiv şəkildə nəzarətdə saxlamağa və xəstəliyin inkişafını yavaşlatmağa imkan verir, lakin diaqnostika və optimal müalicə metodunun seçilməsi üçün vaxtında həkimə müraciət etmək vacibdir.
Qlaukomanın profilaktikası
Qlaukomanın qarşısını almaq üçün, xüsusilə bu xəstəliyə meyilliyiniz varsa, mütəmadi olaraq oftalmoloq müayinələrindən keçmək vacibdir. Qlaukoma nə qədər erkən aşkarlanarsa, göz daxili təzyiqi daha effektiv şəkildə nəzarətdə saxlamaq və görmə itkisini qarşısını almaq bir o qədər asan olar.
Oftalmoloqa nə zaman müraciət etməli:
* 35 yaşdan etibarən — əgər ailənizdə qlaukoma xəstəliyi olan yaxınlarınız varsa və ya risk qrupuna aidsinizsə, məsələn, hipertoniya və ya şəkərli diabetdən əziyyət çəkirsinizsə.
• 40 yaşdan etibarən — əgər qlaukoma ilə bağlı aydın simptomlar yoxdursa, ilk dəfə oftalmoloq müayinəsindən keçmək tövsiyə olunur. Bu, xəstəliyin riskinin artdığı yaşdır.
* 60 yaşdan sonra — mütəmadi müayinələr vacibdir, çünki qlaukoma ən çox 60 yaşdan yuxarı insanlarda inkişaf edir.
* Yüksək risk qrupu olan xəstələr (məsələn, diabet, miopiya, hipertoniya, göz travmaları və ya əməliyyatlardan sonra) ən azı iki ildən bir göz müayinəsi üçün həkimə müraciət etməlidirlər.
Mütəxəssislərə müraciət etmək niyə vacibdir?
Qlaukoma — erkən mərhələlərdə həmişə aşkar simptomlarla özünü göstərməyən bir xəstəlikdir. Buna görə də, xəstəliyin erkən aşkarlanması və görmə itkisini qarşısını almaq üçün təcrübəli oftalmoloqlar tərəfindən mütəmadi müayinələr çox vacibdir.
Xidmətlərimiz
Biz qlaukomanın diaqnostikası və müalicəsi üzrə tam xidmət spektri təklif edirik, bunlara daxildir:
• Təcrübəli oftalmoloqların məsləhətləri.
* Müasir diaqnostika metodları.
• Qlaukomanın müalicəsi və qarşısının alınması üçün fərdi tövsiyələr.
Göz sağlamlığınızı qorumaq və qlaukomanın inkişafının qarşısını almaq üçün mütəxəssislərimizdən konsultasiya alın!
Konsultasiya üçün qeydiyyat
