Bazedov xəstəliyi
Bazedov xəstəliyi
Bazedov xəstəliyi nədir?
Bazedov xəstəliyi (Qreyvs xəstəliyi) – bu, autoimmun xəstəlikdir və qalxanabənzər vəzinin funksiyasına təsir edərək, hipertiroidizmə (hormonların həddindən artıq istehsalına) səbəb olur.
Bazedov xəstəliyi gözlərə necə təsir edir?
Bu xəstəliyin xarakterik əlamətlərindən biri ekzoftalm (gözlərin önə çıxması) hesab olunur, bu da xəstənin görmə qabiliyyətinə və xarici görünüşünə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə bilər. Bu hal göz ətrafındakı toxumaların (orbital toxumaların) iltihabı və şişməsi nəticəsində yaranır və göz almasının irəli çıxmasına səbəb olur.
Nəticədə, xəstə bir sıra oftalmoloji problemlərlə qarşılaşa bilər:
• Göz quruluğu: göz almasının önə doğru çıxması səbəbindən təbii göz yaşı təbəqəsi azalır ki, bu da quruluğa, qıcıqlanmaya və gözlərdə qum hissi yaranmasına səbəb olur.
• Görmə qabiliyyətinin pisləşməsi: ekzoftalm göz almasının normal hərəkətini pozaraq, görmə fokusuna və koordinasiyasına təsir edə bilər.
• İltihab və şişkinlik: göz ətrafındakı toxumaların iltihabı ağrıya, qızartıya və göz qapaqlarının şişməsinə səbəb ola bilər.
• Gözlərin hərəkətliliyi ilə bağlı problemlər: bəzi hallarda göz almasının hərəkətində məhdudiyyətlər yaranır ki, bu da diplopiyaya (ikiqat görmə) gətirib çıxarır.
• Estetik görünüşün pozulması: ekzoftalm xəstənin üz görünüşünü əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdirə bilər və bu da psixoloji narahatlığa səbəb ola bilər.
Bazedov xəstəliyinin oftalmologiyada diaqnostikası
Bazedov xəstəliyinin oftalmologiyada diaqnostikası üçün klinikamızın mütəxəssisləri aşağıdakı üsullardan istifadə edirlər:
• Oftalmoloji müayinə: görmə testi, göz daxili təzyiqin ölçülməsi, göz dibinin müayinəsi.
• Gözlərin ultrasəs müayinəsi: ekzoftalm dərəcəsinin və göz toxumalarının vəziyyətinin müəyyən edilməsi
• Maqnit-rezonans tomoqrafiyası (MRT): orbital toxumaların və göz əzələlərinin vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün istifadə olunur.
• Klinik testlər: hipertiroidizmi və xəstəliyin autoimmun xarakterini təsdiqləmək və tiroid hormonları üçün qan analizləri.
Bazedov xəstəliyinin oftalmologiyada müalicə metodları
Klinikamızda gözün normal vəziyyətinin bərpasına və pasiyentin həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına yönəlmiş ekzoftalmusun korreksiyası üçün müasir cərrahi üsullardan istifadə edilir.
1. Orbital dekompressiya (orbitanın plastikası)
Orbital dekompressiya — orbitdə (göz yuvası) təzyiqin azaldılması və ekzoftalm dərəcəsini azaltmağa yönəlmiş cərrahi əməliyyatdır. Əməliyyat zamanı göz almasının ətrafındakı boşluğu məhdudlaşdıran sümük toxumasının hissələri, eləcə də yağ toxuması çıxarılır ki, bu da göz bəbəyini "azad etməyə" və irəli sıxılmasını azaltmağa imkan verir.
2. Göz qapaqlarının plastikası (blefaroplastika)
Ekzoftalm zamanı göz almasının irəli çıxması səbəbindən göz qapaqlarının tam bağlanması çətinləşə bilər. Bu isə gözlərin quruluğuna, qıcıqlanmasına və infeksiya riskinin artmasına səbəb ola bilər. Belə hallarda cərrahi müdaxilə göz qapaqlarının hərəkəti və funksionallığı üçün normal şərait yaratmağa kömək edir.
Əməliyyat növləri:
• Üst göz qapağının kiçilməsi: gözlərin tam bağlanmasını yaxşılaşdırmaq üçün artıq dəri və ya toxumanın çıxarılması.
• Aşağı göz qapağı əməliyyatı: sallanmasının qarşısını almaq və gözyaşı pərdəsinin vəziyyətini yaxşılaşdırmaq üçün aşağı göz qapağının korreksiyası.
3. Göz əzələlərinin korreksiyası
Ekzoftalmiyanın ağır formalarında, göz almasının irəli çıxması göz hərəkətliliyinin pozulmasına səbəb olduqda (məsələn, diplopiya - ikiqat görmə) göz əzələlərində cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Bu müdaxilə göz almalarının hərəkətini düzəltmək, onların sinxronizasiyasını yaxşılaşdırmaq və ikiqat görmə problemini aradan qaldırmaq məqsədi daşıyır.
Əməliyyat növləri:
• Göz əzələlərinin sinxronizasiyası: normal göz hərəkətini bərpa etmək üçün göz əzələlərinin vəziyyətinin cərrahi korreksiyası.
• Göz əzələlərinin yerdəyişməsi: onların mövqeyi və ya funksiyası ciddi şəkildə pozulduqda tətbiq olunur.
4. Piy toxumasının transplantasiyası ilə müalicə
Şiddətli ekzoftalm və orbital toxumaların ciddi zədələnməsi hallarında göz almasının vəziyyətini yaxşılaşdırmaq və onun çıxıntısını minimuma endirmək üçün piy toxumasının transplantasiyası aparıla bilər.
Ekzoftalmın cərrahi müalicəsinin üstünlükləri:
• Xarici görünüşün yaxşılaşdırılması: əməliyyatlar gözlərin normal vəziyyətini bərpa etməyə, pasiyentin görünüşünü yaxşılaşdırmağa və özünə inamını artırmağa kömək edir.
• Görmə funksiyalarının yaxşılaşdırılması: Göz əzələləri və sinirlərinə təzyiqin azaldılması normal görməni bərpa edə bilər.
• Rahatlığın artırılması: ağrının, iltihabın və digər xoşagəlməz simptomların azalması.
Bazedov xəstəliyinin müalicəsi pasiyentin vəziyyətini diqqətlə izləməyi tələb edir, çünki nəzarət olunmayan xəstəlik görmə itkisi də daxil olmaqla ciddi fəsadlara səbəb ola bilər. Vaxtında diaqnoz və müalicə xəstəliyin görmə qabiliyyətinə təsirinin qarşısını almağa və ya minimuma endirməyə kömək edə bilər. Müalicəyə başlandıqdan sonra gözlərin vəziyyətini izləmək və müalicəni tənzimləmək üçün mütəmadi olaraq oftalmoloqa müraciət etmək vacibdir.
Konsultasiya üçün qeydiyyatdan keçin